Тодорхойлолт
Нийт чанарын удирдлага (Total quality management): Бүтээгдэхүүн,
үйл явцын чанарыг тасралтгүй дээшлүүлэхэд чиглэсэн менежментийн нэгдмэл философи.
Энэхүү аргыг илүү нарийвчлан боловсруулахын тулд бид гарчгийг хэсэг
болгон хувааж, тэдгээрийг дараах байдлаар нэг нэгээр нь тайлбарлаж болно.
болгон хувааж, тэдгээрийг дараах байдлаар нэг нэгээр нь тайлбарлаж болно.
uНийт: Чанарын менежмент нь бүх ажилтан, ажил, үйл
ажиллагааг хамардаг.
ажиллагааг хамардаг.
uЧанар: Бүтээгдэхүүн (эсвэл үйлчилгээ) нь хэрэглэгчийн
шаардлагыг хангаж, эсвэл зөв үйлдвэрлэгдсэн
эсэх чанарыг тодорхойлдог.
шаардлагыг хангаж, эсвэл зөв үйлдвэрлэгдсэн
эсэх чанарыг тодорхойлдог.
uУдирдлага: Чанарыг төлөвлөх, зохион байгуулах, манлайлах, хянах замаар
удирдан зохион байгуулах ёстой.
удирдан зохион байгуулах ёстой.
Нийт
чанарын философи (total quality philosophy) нь
чанарыг
харах цоо шинэ арга замыг танилцуулсан. Уламжлалт харах өнцөг нь
үйлдвэрлэгдсэн 100 бүтээгдэхүүн тутамд гарах
гологдлын тоо байсан бол Нийт Чанарын Удирдлагад
хийгдэх хэмжилт нь адил боловч 1,000,000
бүтээгдэхүүн
тутам дахь алдааг илрүүлэх хэмжилт хийхийх уриалж
эхэлсэн.
чанарын философи (total quality philosophy) нь
чанарыг
харах цоо шинэ арга замыг танилцуулсан. Уламжлалт харах өнцөг нь
үйлдвэрлэгдсэн 100 бүтээгдэхүүн тутамд гарах
гологдлын тоо байсан бол Нийт Чанарын Удирдлагад
хийгдэх хэмжилт нь адил боловч 1,000,000
бүтээгдэхүүн
тутам дахь алдааг илрүүлэх хэмжилт хийхийх уриалж
эхэлсэн.
Уламжлалт
арга
зүйгээр бүтээгдэхүүнд үл тохирол илэрсэний “дараа”
хяналт хийж,
арга хэмжээ авахыг чухалчилж байсан бол НЧУ-д
бүтээгдэхүүн, үйл явц, хүмүүсийг асуудалд орохоос нь өмнө тогтмол сайжруулахад
илүү
анхаардаг
болсон. Уламжлалт
аргад
ажилчдыг удирдлагын
зүгээс өгсөн үүрэг даалгаварыг л гүйцэтгэдэг идэвхигүй ажиллах
хүч гэж
хардаг байсан бөгөөд байгууллагууд ажилчдаасаа “тархи”
биш “хөдөлмөр” хүсдэг байсан гэсэн үг юм. Харин НЧУ-д ажилчид байнга
сайжруулахын тулд бодож, санал санаачлага гаргахыг
дэмжиж, тэднийг хүчирхэгжүүлдэг.
арга
зүйгээр бүтээгдэхүүнд үл тохирол илэрсэний “дараа”
хяналт хийж,
арга хэмжээ авахыг чухалчилж байсан бол НЧУ-д
бүтээгдэхүүн, үйл явц, хүмүүсийг асуудалд орохоос нь өмнө тогтмол сайжруулахад
илүү
анхаардаг
болсон. Уламжлалт
аргад
ажилчдыг удирдлагын
зүгээс өгсөн үүрэг даалгаварыг л гүйцэтгэдэг идэвхигүй ажиллах
хүч гэж
хардаг байсан бөгөөд байгууллагууд ажилчдаасаа “тархи”
биш “хөдөлмөр” хүсдэг байсан гэсэн үг юм. Харин НЧУ-д ажилчид байнга
сайжруулахын тулд бодож, санал санаачлага гаргахыг
дэмжиж, тэднийг хүчирхэгжүүлдэг.
Нийт
чанарын удирдлага (НЧУ)
нь байгууллагын
дотоод үйл явцыг сайжруулж, хэрэглэгчийн сэтгэл ханамжийг нэмэгдүүлэхэд ашигладаг
арга бөгөөд зөв эрэгжүүлсэн тохиолдолд нийт гүйцэтгэл сайжирч,
залруулах ба сэргийлэх арга хэмжээг хэвшүүлэх гэж гарч байсан зардлууд
танагдаж, хэрэглэгчид илүү сэтгэл ханамжтай, үнэнч бож ирдэг.
чанарын удирдлага (НЧУ)
нь байгууллагын
дотоод үйл явцыг сайжруулж, хэрэглэгчийн сэтгэл ханамжийг нэмэгдүүлэхэд ашигладаг
арга бөгөөд зөв эрэгжүүлсэн тохиолдолд нийт гүйцэтгэл сайжирч,
залруулах ба сэргийлэх арга хэмжээг хэвшүүлэх гэж гарч байсан зардлууд
танагдаж, хэрэглэгчид илүү сэтгэл ханамжтай, үнэнч бож ирдэг.
Гэхдээ,
НЧУ бол
ганц шөнийн дотор тохиолддог зүйл биш. Байгууллагад
чанарын удирдлагын
тогтолцоог хурдан хэрэгжүүлж эхлэхэд туслах олон
тооны програм хангамжийн шийдлүүд байдаг тул
ашиглаж үзэж болно. Гэхдээ нийт чанарын удирдлага нь байгууллагын бүх хэлтэс, түвшинд
хийгдэж, нэгтгэгдэх ёстой
гэсэн гүн гүнзгий үзэл баримтлал юм.
НЧУ бол
ганц шөнийн дотор тохиолддог зүйл биш. Байгууллагад
чанарын удирдлагын
тогтолцоог хурдан хэрэгжүүлж эхлэхэд туслах олон
тооны програм хангамжийн шийдлүүд байдаг тул
ашиглаж үзэж болно. Гэхдээ нийт чанарын удирдлага нь байгууллагын бүх хэлтэс, түвшинд
хийгдэж, нэгтгэгдэх ёстой
гэсэн гүн гүнзгий үзэл баримтлал юм.
“Сандал” модель
Мөн
чанар болон хувьсамтгай
байдлаас нь шалтгаалан Нийт чанарын менежмент (НЧУ) гэсэн хатуу тодорхойлолт байдаггүй
боловч сандлын аналог дээр үндэслэн НЧУ–ийн
зарчмуудыг ойлгож,
хэрэглэж болно.
чанар болон хувьсамтгай
байдлаас нь шалтгаалан Нийт чанарын менежмент (НЧУ) гэсэн хатуу тодорхойлолт байдаггүй
боловч сандлын аналог дээр үндэслэн НЧУ–ийн
зарчмуудыг ойлгож,
хэрэглэж болно.
Хэмжилтүүд:
•
Статистик үйл явцын хяналт
Статистик үйл явцын хяналт
•
Жишиг үнэлгээ
Жишиг үнэлгээ
•
Чанарын хэрэгсэлүүд
Чанарын хэрэгсэлүүд
Хүмүүс:
•
Бий
болгосон чанар
Бий
болгосон чанар
•
Чанарыг хянаж цагдаж биш,
хүлээлтээр бий болгодог
Чанарыг хянаж цагдаж биш,
хүлээлтээр бий болгодог
•
Ажилчдыг хүчирхэгжүүлж, сургаж хөгжүүлдэг
Ажилчдыг хүчирхэгжүүлж, сургаж хөгжүүлдэг
Үйл явц:
•
Байнга сайжруулдаг
Байнга сайжруулдаг
•
“Хангалттай сайн” бол хэзээ ч хангалттай сайн байдаггүй
“Хангалттай сайн” бол хэзээ ч хангалттай сайн байдаггүй
Нийт
чанарын удирдлага бол
чанарын удирдлага бол
дээд
шатны удирлагын болон нийт ажилтны хичээл зүтгэлийн нийлбэр бөгөөд хамтдаа
хэрэглэгчийн шаардлагад нийцээд зогсохгүй тэдний хүлээлтийг давуулан
биелүүлэхүйц өндөр чанартай бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ нийлүүлэх бодлого,
стратегид чиглэж буй менежмент юм.
шатны удирлагын болон нийт ажилтны хичээл зүтгэлийн нийлбэр бөгөөд хамтдаа
хэрэглэгчийн шаардлагад нийцээд зогсохгүй тэдний хүлээлтийг давуулан
биелүүлэхүйц өндөр чанартай бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ нийлүүлэх бодлого,
стратегид чиглэж буй менежмент юм.
Эх сурвалж: Гёетч, Л. Дэвид, Дэвис, Стэнли.
Байгууллагын төгөлдөршил дэх чанарын удирдлага: Нийт чанарын талаарх танилцуулга. Pearson
New International Editions, 2008 он.
Байгууллагын төгөлдөршил дэх чанарын удирдлага: Нийт чанарын талаарх танилцуулга. Pearson
New International Editions, 2008 он.
НЧУ бол цаг хугацаа өнгөрөх тусам үр
дүнтэй болох нь батлагдсан зарчим, арга техник, үйл явц, шилдэг туршлагын
цуглуулга юм. Дэлхийн
хэмжээний ихэнхи байгууллага НЧУ -р
байгууллагын соёлоо
тодорхойлсон байдаг. Хоёр өөр
байгууллага яг адил НЧУ–тай байх албагүй. Бүх
байгууллагад шууд тохирох амжилтанд
хүрэх бэлэн
жор байдаггүй, гэхдээ ямар ч
байгууллага ашиглаж болох олон тооны НЧУ загварууд
байдаг. Гүйцэтгэлээ сайжруулахыг хүсч буй аливаа байгууллагад эдгээр
загваруудаас аль нэгийг нь сонгож, өөрийгөө үнэлэх боломжтой.
дүнтэй болох нь батлагдсан зарчим, арга техник, үйл явц, шилдэг туршлагын
цуглуулга юм. Дэлхийн
хэмжээний ихэнхи байгууллага НЧУ -р
байгууллагын соёлоо
тодорхойлсон байдаг. Хоёр өөр
байгууллага яг адил НЧУ–тай байх албагүй. Бүх
байгууллагад шууд тохирох амжилтанд
хүрэх бэлэн
жор байдаггүй, гэхдээ ямар ч
байгууллага ашиглаж болох олон тооны НЧУ загварууд
байдаг. Гүйцэтгэлээ сайжруулахыг хүсч буй аливаа байгууллагад эдгээр
загваруудаас аль нэгийг нь сонгож, өөрийгөө үнэлэх боломжтой.
НЧУ–ны хамгийн
энгийн загварыг слайд дээрх диаграм дээр харуулав. Энэхүү загвар нь
үйлчлүүлэгчдийн хэрэгцээ шаардлагыг ойлгохоос эхэлдэг. НЧУ байгууллага нь үйлчлүүлэгчдийн
мэдээллийг байнга цуглуулж, дүн шинжилгээ хийж, мэдээлэлд хариуц үзүүлэх үйл явцыг
хэрэгжүүлдэг. Үйл ажиллагаа нь ихэвчлэн өрсөлдөгч байгууллагуудынхаа хэрэглэгчдийг дүгнэн шинжлэхээс эхэлсэн өргөн цар хүрээтэй байна. Ийм байдлаар хэрэглэгчдийн хэрэгцээ хүлээлтийг ойлгосноор, хэрэглэгчийн ирээдүйн зан үйлийг урьдчилан тааварлаж, тэр зүгт зорих боломж олгодог.
энгийн загварыг слайд дээрх диаграм дээр харуулав. Энэхүү загвар нь
үйлчлүүлэгчдийн хэрэгцээ шаардлагыг ойлгохоос эхэлдэг. НЧУ байгууллага нь үйлчлүүлэгчдийн
мэдээллийг байнга цуглуулж, дүн шинжилгээ хийж, мэдээлэлд хариуц үзүүлэх үйл явцыг
хэрэгжүүлдэг. Үйл ажиллагаа нь ихэвчлэн өрсөлдөгч байгууллагуудынхаа хэрэглэгчдийг дүгнэн шинжлэхээс эхэлсэн өргөн цар хүрээтэй байна. Ийм байдлаар хэрэглэгчдийн хэрэгцээ хүлээлтийг ойлгосноор, хэрэглэгчийн ирээдүйн зан үйлийг урьдчилан тааварлаж, тэр зүгт зорих боломж олгодог.
НЧУ байгууллага нь үйлчлүүлэгчдийн
мэдлэгийг бусад мэдээлэлтэй нэгтгэж өдөр тутмын үйл ажиллагааг удирдан зохион
байгуулах, цаашдын зорилгодоо хүрэхийн тулд байгууллагынхаа хэмжээнд үйл
ажиллагааг зохион байгуулахдаа төлөвлөлтийн үйл явцыг хэрхэн ашиглах ёстойг дэс дараатай заадаг. Төлөвлөлтийг хянаж үзээд шаардлагатай бол засвар оруулдаг. Төлөвлөлтийн үйл явц нь НЧУ–ийн бүх үйл ажиллагааг нэгтгэн
уялдуулах
цавууны үүрэг гүйцэтгэнэ.
мэдлэгийг бусад мэдээлэлтэй нэгтгэж өдөр тутмын үйл ажиллагааг удирдан зохион
байгуулах, цаашдын зорилгодоо хүрэхийн тулд байгууллагынхаа хэмжээнд үйл
ажиллагааг зохион байгуулахдаа төлөвлөлтийн үйл явцыг хэрхэн ашиглах ёстойг дэс дараатай заадаг. Төлөвлөлтийг хянаж үзээд шаардлагатай бол засвар оруулдаг. Төлөвлөлтийн үйл явц нь НЧУ–ийн бүх үйл ажиллагааг нэгтгэн
уялдуулах
цавууны үүрэг гүйцэтгэнэ.
НЧУ хэрэгжүүлдэг
байгууллагын үйлчлүүлэгчид өөрсдийн хэрэгцээ шаардлагад нийцсэн
бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг тохирсон хугацаандаа хүлээн авдаг бөгөөд
үнэ нь тэдний “бодит” үнэ цэнийн тусгал байдаг гэдгийг ойлгодог. НЧУ-той
байгууллагууд тогтвортой,
үйлчлүүлэгчдийн хүлээлтийг хангах чадвартай байдаг ба үүнд туслах үйл явцыг
бий болгохын тулд Процессын менежментийн техникүүдийг тогтмол ашигладаг.
байгууллагын үйлчлүүлэгчид өөрсдийн хэрэгцээ шаардлагад нийцсэн
бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг тохирсон хугацаандаа хүлээн авдаг бөгөөд
үнэ нь тэдний “бодит” үнэ цэнийн тусгал байдаг гэдгийг ойлгодог. НЧУ-той
байгууллагууд тогтвортой,
үйлчлүүлэгчдийн хүлээлтийг хангах чадвартай байдаг ба үүнд туслах үйл явцыг
бий болгохын тулд Процессын менежментийн техникүүдийг тогтмол ашигладаг.
PECB & MSCS ISO9001:2015 стандартын Ахлах хэрэгжүүлэгчийн сургалтын материалаас
